El Yanığına Ne İyi Gelir
Günlük hayatımızda en çok kullandığımız organlarımız ellerimizdir. Dolayısıyla yara ve yanıklara en çok ellerimiz maruz kalır. Ellerimizde kaynar su, sıcak tencereye dokunmak, kızgın yağ sıçraması, kimyasal maddeler, iyi korumazsak güneş yanıkları gibi envai çeşit yanık olabilir. Bu yazımda el yanıkları, ilk müdahale, nasıl geçer, el yanığına ne iyi gelir gibi konularda bilgi vermeye çalışacağım.
El Yanığı
Ellerimiz oldukça hareketli organlarımızdır, ayrıca bir çok eklem bulunduğu için bizlerin günlük hayatındaki yeri tartışılamaz. Günlük işleri yaparken ellerimizde yanıklar oluşur, Hatta en çok yanık ellerde görülür diyebiliriz. El derisinde oluşan yanıklar diğer yanıklara oranla daha önemlidir. Çünkü Elimizde oluşan ileri derece bir yanıkta, el derimiz iyileşirken gerilebilir ve bu durumda ellerimizi kullanmakta zorlanabiliriz. Özellikle elde oluşan su toplama gibi ikinci ve üçüncü derece büyük yanıklarda derhal doktora gitmekte fayda var. Bu hem elimizin fonksiyon kaybının önlenmesinde hem de iz kalmaması açısından oldukça önemlidir.
El Yanığına İlk Müdahale
Elimizde oluşan yanık için yapılması gereken ilk şey yanığa neden olan ısı kaynağında ellerimizi uzaklaştırmaktır. Hoş zaten yanık durumunda refleks olarak direkt elimizi ısı vb maddelerden çekeriz. Ancak kimyasal madde yanıklarında, yani elimize bir kimyasal madde döküldüyse, ilk olarak bu maddeyi silmeliyiz. Çünkü bazı maddeler suyla temas ettiklerinde ısı açığa çıkarabilirler.
Yanığa neden olan etmen ortadan kalkınca ikinci iş olarak derhal yanık alanı soğutma işlemi yapılmalıdır. Bunun için elimizi soğuk suyun altında bekletmek çok faydalıdır. Soğuk suda bekletme işleminden sonra elinizde yanık olan bölgeye buz torbası ile soğuk kompres yapılmalıdır. Ancak bu buz torbasını beş dakikadan fazla bekletmemek gerekir. Beş dakika beklettikten sonra iki üç dakika ara verip tekrar soğuk koprese devam edilebilinir.
Yanık olan alan koyu kırmızı ve içi su toplamaya başlamışsa ikinci derece yanık olmuşsunuz demektir. Yanık alanı beş kuruştan büyük değilse doktor müdahalesine gerek olmasa da, elinizdeki yanık özellikle el hareketlerinizi yaptığınız eklem bölgesindeyse ve su toplamışsa bu durumda eliniz kalbinizden yüksek konumda olsun ve derhal hastanenin yolunu tutmanızda fayda var.
Eğer elinizdeki kemikler veya kaslar gözüküyorsa, yanık kanlı ve siyahsa bu durumda dördüncü derece bir yanık yaşıyorsunuz demektir. Bu durumda da yanık soğutulduktan sonra acilen hastaneye gidin.
Hastaneye gitme kararı aldığınız ileri derece yanıklarda, yanık alanı soğutma harici bir işlem yapmayın. Yanığa bir şey sürmeyin, doktor gerekli bakımı hastanede yapsın.
El Yanığı Nasıl Geçer
Elinizdeki yanık hafif bir yanıksa ki genelde öyle olur, su toplamamış ve sadece kızarmışsa 1 hafta içinde iyileşir. Hafif ve birinci derece yanıklar izi bırakmadan İyileşir. Fakat su toplayan (bül) ikinci derece ufak bir yanıksa ve su toplaması çok büyük değilse örneğin 10 kuruş ve daha küçük alandaysa bu yanık 15 gün içinde geçer ve genelde iz bırakmaz.
Ancak geniş alanda oluşan bir yanıksa su toplama alanı büyük veya elinizdeki eklemlerdeyse doktor yardımı almanız gerekiyor. Zaten ikinci, üçüncü, dördüncü derece yanıkların geçirilmesi, iyileştirilmesi ve tedavisi süresince bir hayli doktorla muhattap olacağınız için gerekli bilgileri uzman hekimlerden alabilirsiniz.
Eldeki Yanığa Ne İyi Gelir
Elinizdeki yanık su toplamayan bir yanıksa soğuk suyla yanığı soğutun ve sonrasında buz kompresi yapın. Ardından yanık olan bölgeye yumurta akı sürebilirsiniz. Ayrıca yanık için kullanılan bitkisel kantaron yağı, e vitamini, aloe vera gibi maddeler yanığa iyi gelen şeylerdir bunları sürebilirsiniz. Eğer evde varsa madecassol, fito, silverdin, hametan, bepanthol, gibi yanık kremlerini çok az miktarda yanığa sürmelisiniz. Hafif ve su toplamamış ama acılı bir yanığınız varsa, yanık acısına ne iyi gelir diye düşünmenize gerek yok, hemen bir ağrı kesici alabilirsiniz, veya varsa uyuşturma sağlayan topikal anestezik kremler sürebilirsiniz, böylece yanık acısı geçer.
Su toplayan el yanıklarında alan büyük veya eklemlerdeyse oluşan bülleri (su kesecikleri) patlatmadan elinizi kalp hizasından yukarı tutarak derhal acil servise gidip doktora görünün. Bu aşamada yanık alana hiç bir krem vb. sürmeyin ve ağrı kesici içmeyin. Zaten ileri yanıklarda, el yanığına ne iyi gelir sorusunun cevabını, yanık derecesine göre yaşayıp göreceksiniz.
0 yorum: